باشگاه خبرنگاران/ حدیث پیامبر اکرم (ص) را درباره خداشناسی در این گزارش بخوانید.
 

اهمیت حدیث در میان مسلمانان از آن روست که از منابع اصلی استنباط احکام در فقه و عقاید در علم کلام محسوب می‌شود. همچنین احادیث از منابع اولیه پژوهش‌های تاریخی است.

حضرت محمد (ص):

أَفضَلُ العمالِ العِلمُ بِاللّه إِنَّ العِلمَ یَنفَعُکَ مَعَهُ قَلیلُ العَمَلِ وَکَثیرُهُ وَإِنَّ الجَهلَ لایَنفَعُکَ مَعَهُ قَلیلُ العَمَلِ وَلا کَثیرُهُ.

بهترین اعمال خداشناسى است؛ زیرا با وجود علم و معرفت، عمل، کم یا زیاد تو را سود مى بخشد؛ اما با وجود نادانى (نسبت به خدا) عمل، نه اندکش تو را سود مى بخشد نه بسیارش.

منبع: نهج الفصاحه، ص 

 

 

   

یکی بود/ پادشاهی هنگام پوست کندن سیبی با یک چاقوی تیز? انگشت خود را قطع کرد. وقتی که نالان طبیبان را می‌طلبید? وزیرش گفت: «هیچ کار خداوند بی‌حکمت نیست.»
پادشاه از شنیدن این حرف ناراحت‌تر شد و فریاد کشید: «در بریده شدن انگشت من چه حکمتی است؟» و دستور داد وزیر را زندانی کنند.
روزها گذشت تا اینکه پادشاه برای شکار به جنگل رفت و آن جا آن قدر از سربازانش دور شد که ناگهان خود را میان قبیله‌ای وحشی تنها یافت. آنان پادشاه را دستگیر کرده و به قصد کشتنش به درختی بستند. اما رسم عجیبی هم داشتند که بدن قربانیانشان باید کاملاً سالم باشد و چون پادشاه یک انگشت نداشت او را رها کردند و او به قصر خود بازگشت. در حالی که به سخن وزیر می‌اندیشید دستور آزادی وزیر را داد. وقتی وزیر به خدمت شاه رسید? شاه گفت: «درست گفتی، قطع شدن انگشتم برای من حکمتی داشت ولی این زندان رفتن برای تو جز رنج کشیدن چه فایده‌ای داشته؟»
وزیر در پاسخ پادشاه لبخند زد و پاسخ داد: «برای من هم پر فایده بود چرا که من همیشه در همه حال با شما بودم و اگر آن روز در زندان نبودم حالا حتماً کشته شده بودم.»
ای کاش از الطاف پنهان حق سر در می‌آوردیم که این گونه ناسپاس خدا نباشیم.

 

 

   

تسنیم/ حضور ما در عالم قیامت به همراه نور یا پنهان‌شده در تاریکی، قامت عریان یا پوشیده، چهره انسانی یا تشبه به حیوانات نمونه‌هایی هستند که ثابت می‌کنند سبک زندگی و روش و منشی که در زندگی دنیا در پیش گرفته‌ایم اثری مستقیم در حیات ابدی دارد.
اهمیت سبک زندگی و منش هر یک از ما در دوران حیات دنیایی به قدری اهمیت دارد که نه تنها سعادت و خوشبختی در دنیا را به همراه دارد، بلکه سعادت ابدی در عالم برزخ و قیامت را تضمین می‌کند. چنانکه یکی از آثار سبک زندگی را می‌توان در شکل‌گیری چهره برزخی و ظاهرمان در قیامت جستجو کرد. حضور ما در عالم قیامت به همراه نور یا پنهان‌شده در تاریکی، قامت عریان یا پوشیده، چهره انسانی یا تشبه به حیوانات و... نمونه‌هایی هستند که ثابت می‌کنند سبک زندگی و روش و منشی که در زندگی دنیا در پیش گرفته‌ایم اثری مستقیم و غیر قابل انکار در حیات ابدی ما دارد.

در گفتگویی که با حجت الاسلام رضا صدر، استاد و کارشناس اسلامی انجام داده به بررسی نمونه‌هایی از آثار اعمال و رفتار دنیایی بر شکل‌گیری چهره و ظاهر ابدی پرداخته ایم.

شکل انسان در عالم قیامت

با توجه به اینکه معاد جسمانی است، آیا شکل و قیافه ما در روز قیامت تغییری می‌کند یا با همین ظاهر و قیافه در محشر حاضر می‌شویم؟

آن طور که از روایت‌ها مشخص می‌شود شکل و قیافه هر کدام از ما در عالم آخرت و روز قیامت، به نوع اعمال و سبک زندگی ما در دنیا بستگی دارد. کسی که زندگی خودش را در مسیر رضایت الهی قرار بدهد و از استعداد‌های درونی و امکانات و فرصت زندگی در دنیا به بهترین نحوه استفاده کند، در قیامت چهره زیباتری خواهد داشت.

هر کسی به نسبتی که از خوب زندگی کردن و تقوا دور شده باشد، به همان نسبت در چهره ظاهری و قیافه او در قیامت هم تغییراتی ایجاد می‌شود. به عنوان مثال پیغمبر اسلام صلی الله علیه و آله در حدیثی فرموده‌اند که: «همه مردم به غیر از اهل تقوا و پرهیزکاری در روز قیامت، برهنه محشور می‌شوند.» یعنی این افراد در قیامت از این بابت به شدت در رنج و عذاب خواهند بود.

مردم بی دست و پا و نابینا در قیامت

حتی طبق روایت آن حضرت، خدای متعال ده گروه از مردم را حتی از مسلمانان جدا می‌کند و قیافه و ظاهر آن‌ها تغییر پیدا می‌کند. مثلاً کسی که همسایه خود را آزار بدهد و موجب آزار و اذیت او شود، در قیامت با دست و پا‌های بریده ظاهر خواهد شد.

مسئولان ظالم و حاکمانی که به مردم آسیب رسانده و به آن‌ها ظلم می‌کنند، در آن روز کور و نابینا خواهند بود و در تمام آن مدت بسیار طولانی، چشمی برای دیدن نخواهند داشت.

تأثیر مفاسد اقتصادی بر چهره‌های قیامت

آیا معضلات و فساد‌های اقتصادی هم در ظاهر انسان در قیامت اثری دارد؟

بله. به عنوان مثال عنوان شده است کسانی که در دنیا به رباخواری مشغول می‌شوند و از راه نزول و ربا کسب درآمد می‌کنند و یا معاملاتی را به این صورت انجام می‌دهند، در قیمت به طور وارونه وارد عرصه محشر می‌شوند. یا کسی که در دنیا به حرام‌خواری مشغول باشد و برای او اهمیتی نداشته باشد که درآمدش حرام است، در قیامت به شکل خوک خواهد بود.

همچنین افرادی که از دادن خمس و زکات و کمک به مردم نیازمند ابا دارند و فکر می‌کنند با جمع کردن مال و ثروت در دنیا به جایی می‌رسند، روز قیامت آن‌قدر بدبو خواهند بود که همه از اطراف آن‌ها پراکنده می‌شوند، چون بوی آن‌ها از بوی مردار هم بدتر و آزاردهنده‌تر خواهد بود.

اخلاق بر قیافه ما در قیامت مؤثر است

خصوصیات و ویژگی‌های اخلاقی تا چه اندازه بر ظاهر و قیافه ما در قیامت تأثیرگذار است؟

دو به هم زنی و سخن‌چینی از جمله خلق‌های بسیار بدی است که به شدت بر ظاهر افراد اثر می‌گذارد. کسی که بین دو نفر را به هم می‌زند و سعی می‌کند دوستی‌ها را به دشمنی تبدیل کند، در قیامت از شاخه‌ای آتش آویزان می‌شود و کسی که با سخن‌چینی خودش را مشغول می‌کند، در آن روز قیافه‌ای به شکل میمون خواهد داشت.

خودخواهی و خودپسندی هم از صفات رذیله دیگری است که بر چهره ما در قیامت اثر زیادی داشته و انسان را به صورت کر و لال خواهد کرد.

افراد متکبر که به دلیل داشتن امکانات اقتصادی بهتر یا ظاهر، تحصیلات، موقعیت شغلی یا اجتماعی و یا دلایل دیگر بر اطرافیان خود تکبر می‌کنند هم در قیامت در حالی وارد صحنه محشر می‌شوند که لباس‌هایی از جنس آتش بر تن دارند و به شدت از آن لباس در عذاب خواهند بود. اما اصلاً امکان کندن و در آوردن لباس و دور کردن آتش از خود را نخواهند داشت.

گروه دیگر عالمانی هستند که از دانش و علم بهره‌ای برده‌اند، اما در مقام عمل از دانش خود استفاده نمی‌کنند. این افراد در قیامت مدام در حال جویدن زبان خود هستند و در همان حال، چرک از دهان‌هایشان خارج می‌شود.

تغییر سن افراد پس از مرگ

سن و سال افراد چگونه است؟ درواقع می‌خواهیم بدانیم آیا هر کسی با سنی که از دنیا رفته در قیامت حاضر می‌شود یا سن ما تغییر می‌کند؟

سن افراد در آن عالم تغییر می‌کند. به عنوان مثال روایت‌هایی تأکید کرده‌اند که همه اهل بهشت جوان هستند. یعنی هر انسان مؤمنی که از دنیا برود، در بهشت جوان و زیبا می‌شود، چون اصلاً پیری و فرسودگی در بهشت جایی ندارد. جوانی در آن عالم از بین نمی‌رود و افراد در بهشت پیر نمی‌شوند. حتی لباس‌های آن‌ها هم از بین نمی‌رود و پوسیدگی و کهنگی که در این دنیا می‌بینیم، در بهشت جایی ندارد.

این در حالی است که اهل جهنم پیر و فرتوت می‌شوند و از ناتوانی رنج می‌برند، اما نمی‌میرند و مدت‌ها در حالتی که نشانی از جوانی و سرزندگی ندارد، به سر می‌برند.

 

 

   

تسنیم/ یکی از بناهایی که در صدر اسلام از سوی منافقان بنا شد، مکانی بود که به آن عنوان «مسجد ضرار» اطلاق شد. طبق برخی روایات، ساختِ مسجد ضرار در مدینه، به دستور ابوعامر بود. وى که پدر حنظله‌ى غسیل الملائکه است، از عابدان مسیحى بود و در قبیله‌ى خزرج نفوذ داشت. با هجرت پیامبر صلى الله علیه و آله و گسترش و نفوذ اسلام، او به مخالفت با حضرت پرداخت و نقش منافقانه در جنگ احد داشت. سرانجام به مکّه گریخت و از آنجا به روم رفت و از پادشاه روم براى براندازى اسلام کمک خواست. آنها هنگام دعوت پیامبر صلی ‌الله علیه و آله براى نماز در مسجد ضرار، سه مسأله را مطرح کردند: عشق به نماز جماعت، عشق به ناتوانان و عشق به رهبر و نماز او و البته تمام این مسائل منافقانه بود.

 

 

   

نمناک/ زندگی زمانی لذت بخش می شود که ما به دنبال هیجانات و علایق خودمان برویم اما بعضی از افراد به خاطر ماهی که در آن متولد شده‌اند؛ به راحتی می توانند هیجانات خود را پیدا کنند و مدام به دنبال ماجراجویی و تجربه ‌های جدید هستند. در این ادامه قصد داریم به شما توضیح دهیم که متولدین کدام ماه بیشتر به دنبال هیجان و ماجراجویی می‌ روند. پس با ما همراه باشید.

فروردین
فروردین ماهی ها افراد ماجراجویی هستند و اصلاً برای تجربه های جدید صبر و تحمل ندارند. سعی می‌ کنند از هر فرصتی استفاده کنند تا بتوانند یک هیجان جدید را تجربه کنند. اجازه نمی‌ دهند که ترس مانع انجام کارشان شود و می‌ دانند که برای تجربه هیجان؛ باید چالش‌ هایی را پشت سر گذاشت و ریسک‌ هایی را پذیرفت و خودشان آماده انجام این اقدامات هستند.

آذر
آذر ماهی ها دوست دارند تا جایی که می توانند نقاط مختلف دنیا را ببینند و از این کار به هیجان در می آیند. آن ها عاشق سفر کردن هستند و دوست دارند با چیزهای جدید و افراد جدید آشنا شوند و مکان‌ های تازه را ببینند و دوستان جدید پیدا کنند‌. آن ها عاشق ماجراجویی هنگام سفر هستند و هرگز لذت هیجان را با هیچ چیز دیگری عوض نمی‌ کنند.

خرداد
خرداد ماهی ها در رویا زندگی می‌ کنند. افراد مهربانی هستند و باور دارند که در زندگی باید هدف داشت و به واقعیت هم توجه کرد اما در رویای خودشان مدام به دنبال سفر و ماجراجویی هستند. نمی‌ توانند یک جا ساکن بننشینند و توانایی خوبی در برقراری ارتباط با دیگران دارند و موانع را کنار می گذارند تا بتوانند به حداکثر هیجان دست پیدا کنند.

بهمن
بهمن ماهی ها عاشق این هستند که عشق به سفر و ماجراجویی را تجربه کنند. آن ها سعی می‌ کنند در کارهای خود هیجان ایجاد کنند و همیشه بهترین اقدامات را به انجام می رسانند تا بتوانند حداکثر هیجان را تجربه کنند. آن ها عاشق نوآوری و چالش‌ های جدید در زندگی هستند.

مهر
مهر ماهی ها عاشق سفر، تجربه جدید، آشنا شدن با فرهنگ های تازه و برقراری ارتباطات اجتماعی هستند. هیچ چیز به اندازه هیجان برای آن ها اهمیت ندارند. می‌ توانند روتین زندگی خود را با انجام کار های هیجان انگیز ترکیب کنند و دوباره انگیزه بگیرند.

آبان
آبان ماهی ها تشنه دریافت اطلاعات جدید هستند. به چیز های ناشناخته و عجیب و غریب بیشتر جذب می‌ شوند‌ و هیجان و ماجراجویی برای آن ها اولویتِ اول است. دوست دارند چیز های جدیدی را امتحان کنند و هرگز علاقه خود را در این مورد از دست نمی‌ دهند‌. افراد رقابت جویی هم هستند و معمولاً در سفر کردن هم با دیگران رقابت می کنند.

 

 

   

حوزه/ پیامبر صلی الله علیه و آله:

إنَّ اللّه َ یُحِبُّ أن یَری عَبدَهُ تَعِبا فی طَلَبِ الحَلالِ

خداوند دوست دارد که بنده اش را در جست و جوی روزیِ حلال خسته ببیند.

کنزالعمال

 

 

   

بیتوته/ ضرب المثل این شتر را جای دیگری بخوابان در مورد افرادی به کار می‌رود که می خواهند رفتار غلطی را از خود دور کنند و عواقب آن کار را به گردن دیگری بیندازند.

داستان ضرب المثل این شتر را جای دیگری بخوابان:

در زمان‌های قدیم، مرد راهزنی که خیلی زرنگ و چابک بود. سالیانه فقط یکبار و به تنهایی راهزنی می‌کرد و بقیه سال را با پولی که به دست می‌آورد، می‌گذراند. این مرد زرنگ نقشه‌ای داشت. او هر سال موقعی که مأموران مالیاتی، مالیات شهرهای مختلف را جمع آوری می‌کردند و می‌خواستند به قصر بازگردند. از کمینگاهی که خودش در دل کوه کنده بود خارج می‌شد و راه مأموران مالیاتی که تعدادشان کم بود را می‌بست آن وقت پول‌ها و جواهراتی که همراه آنها بود را به زور می‌گرفت و در طول سال آن پول‌ها را خرج می‌کرد.

آن سال هم همین کار را کرد در کمینگاه خود نشسته بود و منتظر بازگشت مأموران مالیاتی بود که یکی از آنها را دید. موقعی که نزدیک آمد در یک موقعیت مناسب از کمینگاه خود خارج شد و بر سر مأمور پرید و قبل از اینکه او بتواند حرکتی کند دست و پای او را بست. پول، طلا و جواهراتی را که همراه او بود را برداشت شترش را سوار شد و فرار کرد و مأمور دست و پا بسته را در راه گذاشت. مرد وقتی به خانه‌اش رسید اموال دزدی شده را در باغچه‌ی خانه‌اش پنهان کرد. تنها چیزی که مانده بود شتر بود، باید به نحوی شتر را هم پنهان می‌کرد تا کسی به او شک نکند.

از سوی دیگر مأمور دست و پا بسته‌ی مالیاتی که در جاده مانده بود شروع کرد به دادوبیداد تا اینکه یکی از کاروان‌هایی که از آنجا می‌گذشتند متوجه او شده و او را نجات دادند. مأمور سریع خود را به شهر رساند وارد قصر شد و ماجرا را برای پادشاه تعریف کرد.

این خبر به سرعت در شهر پیچید، و همه‌ی مردم از این خبر مطلع شدند به جز دزد که تمام روز را در خانه مانده بود از طرف دیگر مأموران شاه در شهر راه افتادند تا شاید نشانی از دزد اموال دولتی پیدا کنند.

خبر دزدی فقط به گوش دزد زرنگ نرسیده بود، دزد با خود گفت: شتر را به محله دیگری می‌برم تا شک مأموران دولتی نسبت به این محله کمتر شود این کار را هم کرد و نیمه شب آرام از خانه خارج شد و شتر را به محله‌ی دیگری از شهر برد همین که می‌خواست حیوان را بخواباند و افسارش را به در خانه‌ای ببندد بعد فرار کند. صاحب خانه از خانه خارج شد و گفت: آقا! این شتر را جای دیگری بخوابان.

دزد خبر نداشت همه‌ی مردم از دزدی باخبر شدند و می‌دانند این شتر اگر در خانه‌ی کسی بخوابد به این معنی است که او اموال مأمور را غارت کرده و باید به مأموران پادشاه پاسخگو باشد، افسار شتر را گرفت و گفت: چیزی که زیاد است خانه، شتر را دم در یک خانه‌ی دیگر می‌خوابانم. شتر را چند کوچه گذراند و باز خانه‌ای را در نظر گرفت ولی تا خواست شتر را بخواباند صاحبخانه خارج شد و گفت: آقا! این شتر را جای دیگری بخوابان.

آن شب دزد که از همه جا بی‌خبر بود به در هر خانه‌ای می‌رفت تا شتر را بخواباند موفق نمی‌شد. شکش برد که احتمالاً مردم از موضوع باخبرند و فقط نمی‌خواهند فردی باشند که دزد را تحویل حاکم می‌دهد.

با این فکر دزد خواست از شهر خارج شود و در بیابان‌های اطراف شهر شتر را رها کند، ولی همین که خواست از دروازه‌ی شهر رد شود مأموران پادشاه او را گرفتند.