حکمت/ کلام حق بگوییم یا سکوت کنیم؟
باشگاه خبرنگاران/ امام صادق (ع):
کَلامٌ فى حَقٍّ خَیرٌ مِن سُکوتٍ عَلى باطِلٍ.
سخن گفتن درباره حق از سکوت بر باطل بهتر است.
من لا یحضره الفقیه ج 4، ص 396
اولین حمله تکفیریها در سامرا به حرم امامین عسکریین(ع)
مشرق/ 23محرم سال 1427 قمری مصادف با سوم اسفند سال 1384 شمسی بود که حرم امامین عسکریین (ع) در سامرا برای نخستینبار به دست تکفیریها تخریب شد. ساعت حدود هفت صبح برخی از تکفیریها با پوشیدن لباس نیروهای تکاور عراقی وارد حرم شده و خادمان حرم امامیین عسکریین (ع) را در یکی از صحنهای حرم زندانی و مواد منفجره همچون TNT در داخل حرم قرار دادند و محل را ترککردند و سپس حرم مطهر سامرا تخریب شد.
حضور مردم در حرم سامرا بعد از اولین تخریب
پس از این اقدام تروریستی، مراجع سه روز عزای عمومی اعلام کرده و بازارها تعطیل شدند. برخی از مردم نیز به سوی سامرا حرکت کرده و در خانه امام زمان (عج) به عزاداری پرداختند.
مدتی حرم سامرا مسدود شد و زائران امکان تشرف به این مکان مقدس را نداشتند. خادمان ان آستان که در حال خاکبرداری و آمادهسازی حرم بودند، هر روز قطعهای جدید از طلاکاری گنبد و ضریح را بیرون میآوردند و حتی در برخی اوقات تبرکی و نذورات مردم نیز یافت میشد.
البته تکفیریها به این تخریب و اقدام تروریستی اکتفا نکرده و 27 جمادیالاول سال 1428 قمری همزمان با 23 خرداد سال 1386 برای دومین بار اقدام به بمبگذاری در حرم کردند. البته این بار دیگر لباس تکاوران عراقی یا نیروهای خودی را به تن نکرده و به یکباره به سوی خادمان حرم حمله کرده و پس از درگیری با خادمان حرم مطهر امامین عسکریین (ع)، صدای مهیبی از سوی حرم شنیده شد که در ابتدا گلدسته سمت چپ و پس از آن گلدسته سمت راست به صورت کامل تخریب شد. البته داعشیها هم در 16 خرداد سال 1393 قصد حمله و تخریب حرم امامین عسکریین (ع) را داشتند که با مقاومت مردم و نیروهای امنیتی این حمله خنثی و با شکست داعش همراه شد.
در آندوران که داعش قصد نفوذ و تخریب حرم امامین عسکریین (ع) را داشت، نیروهای ستاد بازسازی عتبات نیز در حال برنامهریزی برای توسعه و بازسازی حرم بودند و حتی از سالها قبل برنامهها برای بازسازی خانه امام زمان (عج) را آغاز کرده بودند؛ به طوری که روند بازسازی حرم و حتی ساخت گنبد جدید از همان سال 1389 آغاز شد.
بر همین اساس، گنبدی مطلا و البته بسیار چشمنواز برای حرم ساخته و نصب شد که این گنبد با مساحت یک هزار و 200 مترمربع به عنوان بزرگترین گنبد اعتاب مقدسه عراق به شمار میرود.
حرم امامین عسکریین (ع)
به گفته عباس رضایینسب، رئیس جدید ستاد بازسازی عتبات در سامرا ساخت ضریح حرم امامین عسکریین(ع) که از همان سالهای اولیه تخریب آغاز شده بود، در سال 1393 تکمیل و سال 1396 نصب و رونمایی شد. هماکنون نیز روند طلاکاری گلدستههای حرم در حال انجام است.
وی با بیان اینکه طلاکاری گلدستههای حرم امامین عسکریین (ع) در هفتههای آینده تکمیل میشود، میگوید: تلاش ستاد بازسازی عتبات توسعه و بازسازی اینمکان مقدس است که امیدواریم با همکاری تولیت ومتولیان این آستان توسعه و بازسازی حرم به خوبی انجام شود.
در سالهای اخیر پس از تخریب حرم امامین عسکریین (ع)، تاکنونچندین صحن و شبستان ساخته شده است و این مکان مقدس که در سالهای گذشته ناامن بود و شاید تعداد زوار آن انگشتشمار بود، اکنون با برقراری امنیت شاهد حضور پرشور زوار است و زائران از راههای دور و نزدیک به حرم امامین عسکریین (ع) مشرف شدهو به زیارت میپردازند. در این مکان مقدس برخی نیز اسکان مییابند و از غذای حضرتی نیز متنعم میشوند. در ایام محرم و صفر نیز هر ساله در حرم امامین عسکریین (ع) موکبهای پذیرایی از زائران راهاندازی میشود.
در حرم امامین عسکریین (ع) سامرا قبور مطهر دو امام شیعیان، امام هادی (ع) و امام حسن عسکری (ع) است. همچنین حضرت نرجس خاتون (س) مادر امام زمان (عج)، حضرت حکیمه خاتون دختر امام جواد (ع) در این مکان مقدس تدفین شدند. البته حضرت سمانه مادر امام هادی (ع) و مغربیه مادر امام حسن عسکری (ع) و شمار دیگری از خاندان اهل بیت (ع) در حرم امامین عسکریین (ع) در سرداب و نزدیکی ضریح امامین عسکریین (ع) مدفون هستند.
تقویم تاریخ/ شهادت جهادگر ضد استعمار انگلیس رییسعلی دلواری
راسخون/ شهادت جهادگر ضد استعمار انگلیس "رییسعلی دلواری" (1294 ش)
رییسعلی فرزند رییس محمد در سال 1261 ش در دهستانی از توابع بوشهر به دنیا آمد. او در عصر مشروطیت، جوانی 24 ساله، بلند همت، شجاع، در صدق و صفا کم مانند و در حب وطن و توکل به خدا، ضرب المثل بود. اگرچه سواد و معلومات کافی نداشت، اما پاکی و سرشت و صفات حمیده او زبانزد اطرافیان بود.
رییسعلی بعد از این که قوای اشغالگر انگلیس بوشهر را به تصرف خود درآوردند، با شجاعتی وصف ناپذیر به مقابله با تجاوزگران پرداخت و شکستهای سنگینی بر آنان وارد کرد. پس از اشغال بوشهر در رمضان سال 1333 ق، نیروهای انگلیسی قصد تصرف دلوار را میکنند. محلی که پیش از آن، چند بار سربازان انگلیسی به آنجا یورش برده و هر بار طعم تلخ شکست را چشیده بودند.
رییسعلی همراه با یاران خود، علیه اشغالگران وارد نبرد شده و نیروهای متجاوز را که قریب به پنج هزار نفر بودند، تار و مار میکند. قیام مردم تنگستان بر روی هم هفت سال به طول انجامید و در این مدت، دلیران تنگستان، دو هدف عمده را دنبال میکردند: پاسداری از بوشهر، دشتستان و تنگستان به عنوان منطقه سکونت خود و جلوگیری از نفوذ قوای بیگانه به درون سرزمین ایران و دفاع از استقلال وطن. رییسعلی دلواری این آزاده دلاور، سرانجام در حین مبارزه با دشمنان اسلام و ایران در دوازدهم شهریور 1294 ش برابر با 23 شوال 1333 ق در 33 سالگی، از پشت مورد هدف گلوله فرد خائنی قرار گرفت و به شهادت رسید.
تفال/ آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند
بیتوته/ تشخیص و پذیرفتن خوب و بد از محتوای غزل، بستگی به وضعیت روحی، عاطفی و باور صاحب فال دارد. در هر صورت در هر غزل حافظ بیتی وجود دارد که صاحب فال آن را مناسب آرزو و نیت خود می یابد و همان را به عنوان وصف الحال و جواب حافظ می پذیرد و به آرامش خاطر دست می یابد.
تقویم تاریخ/ ربوده شدن امام موسی صدر
راسخون/ ناپدید شدن "امام موسی صدر" رهبر شیعیان لبنان (1357 ش)
امام موسی صدر در سال 1307 ش (1343 ق) در شهر مقدس قم دیده به جهان گشود. پس از تکمیل دروس مقدماتی، از محضر علمی و معنوی آیات عظام سیدصدرالدین صدر (پدرش)، سید محمد محقق داماد، سید حسین بروجردی و امام خمینی(ره) کسب فیض نمود.
سپس عازم نجف اشرف شده و از محضر عالمان و فقیهان آن دیار نیز بهره مند گردید و به درجه اجتهاد نائل آمد. امام موسی صدر پس از وفات آیتاللَّه سیدعبدالحسین شرفالدین، رهبری شیعیان لبنان را به عهده گرفت و آنان را از وضعیت ناهنجار فرهنگی، اجتماعی و سیاسی رهایی بخشید و در برابر دسیسه های دشمنان اسلام، آنان را در تشکیلات "حرکت المحرومین" متشکل ساخت.
این مجاهد نستوه و خستگیناپذیر با هدف ایجاد اتحاد بین اعراب و جلب حمایت کشورهای عربی و متقاعد ساختن آنان به منزوی کردن اسراییلِ متجاوز و تحریم هرگونه رابطه با اشغالگران فلسطین و به منظور تقویت جنبش محرومین و تهیه سلاح، به کشورهای مختلف سفر میکرد. امام موسی صدر، به تدریج جزء بزرگترین شخصیتهای سیاسی جهان به شمار آمد و در پی دعوت رسمی دولت لیبی، به این کشور سفر نمود، ولیکن براثر توطئه دشمنان انقلاب اسلامی، در همان سفر ناپدید شد. گرچه اخبار ضد و نقیضی درباره زندانی بودن وی منتشر میشود، با این حال هنوز اطلاعات موثّقی از ایشان به دست نیامده است.
داستانک/ گره های زندگی
یکی بود/ پیرمرد تهیدست، زندگی را در نهایت فقر و تنگدستی میگذراند و به سختی برای زن و فرزندانش قوت و غذائی ناچیز فراهم میکرد. از قضا یک روز که به آسیاب رفته بود، دهقان مقداری گندم در دامن لباساش ریخت و پیرمرد گوشههای آن را به هم گره زد و در همان حالی که به خانه بر میگشت با پروردگار از مشکلات خود سخن میگفت و برای گشایش آنها فرج میطلبید و تکرار میکرد: «ای گشاینده گرههای ناگشوده، عنایتی فرما و گرهای از گرههای زندگی ما بگشای.»
پیر مرد در حالی که این دعا را با خود زمزمه میکرد و میرفت، یکباره یک گره از گرههای دامنش گشوده شد و گندمها به زمین ریخت. او به شدت ناراحت شد و رو به خدا کرد و گفت:
«من تو را کی گفتم ای یار عزیز
کاین گره بگشای و گندم را بریز
آن گره را چون نیارستی گشود
این گره بگشودنت دیگر چه بود»
پیرمرد نشست تا گندمهای به زمین ریخته را جمع کند ولی در کمال ناباوری دید دانههای گندم روی همیانی از زر ریخته است! پس متوجه فضل و رحمت خداوندی شد و متواضعانه به سجده افتاد و از خدا طلب بخشش نمود.
نتیجه گیری مولانای بزرگ از بیان این حکایت:
تو مبین اندر درختی یا به چاه
تو مرا بین که منم مفـــتاح راه
حکمت/ بدترین کسی که روی زمین راه میرود، چه کسی است؟
باشگاه خبرنگاران/ امام صادق (ع):
إِنَّ مِنْ أَکْبَرِ السِّحْرِ النَّمِیمَةَ یُفَرَّقُ بِهَا بَیْنَ الْمُتَحَابَّیْنِ وَ یُجْلَبُ الْعَدَاوَةُ عَلَى الْمُتَصَافِیَیْنِ وَ یُسْفَکُ بِهَا الدِّمَاءُ وَ یُهْدَمُ بِهَا الدُّورُ وَ یُکْشَفُ بِهَا السُّتُورُ وَ النَّمَّامُ أَشَرُّ مَنْ وَطِئَ الْأَرْضَ بِقَدَمٍ .
از بزرگترین جادوها، سخن چینى است؛ زیرا با سخن چینى، میان دوستان جدایى مى افتد، دوستان یکدل با هم دشمن مى شوند، به واسطه آن خون ها ریخته مى شود، خانه ها ویران مى گردد و پرده ها دریده مى شود. سخن چین، بدترین کسى است که روى زمین راه مى رود.
احتجاج (طبرسی) ج 2، ص 340
فاجعه 8 شهریور و انتقام وحشیانه منافقین از ملت ایران
خراسان/ فاجعه تروریستی هشتم شهریور 1360 که به شهادت مظلومانه رئیسجمهور محمدعلی رجایی و نخستوزیر دکتر محمدجواد باهنر انجامید، هرچند یکی از تلخترین وقایع تاریخ انقلاب اسلامی محسوب میشود، اما باید آن را سندی محکم بر ایستادگی ملت بزرگ ایران در برابر جریان نفاق بدانیم.
پس از واقعه هفتم تیر و شهادت شهیدبهشتی و یارانش، سازمان منافقین انتظار داشت که با ایجاد یک موج گسترده ترور و به راه انداختن هرج و مرج در جامعه، شرایط داخلی روز به روز آشفتهتر شود و در شرایطی که جنگ تحمیلی در اوج خود قرار داشت، نظام نوپای جمهوری اسلامی، آسیبی سخت و جبرانناپذیر ببیند.
اما حمایت گسترده ملت از امام (ره) و نظام، همه نقشهها را نقش بر آب کرد و منافقین خشمگین از چنین شرایطی، به ترورهای کور و به شهادت رساندن یاران صدیق انقلاب رو آوردند که واقعه هشتم شهریور را باید اوج آن بدانیم.
واقعهای که طی یک عملیات نفوذ در بدنه دولت اتفاق افتاد؛ مسعود کشمیری، عامل نفوذی منافقین، دبیر وقت شورایعالی امنیت ملی بود. فهم اینکه چرا منافقین به چنین اقدام مذبوحانهای رو آوردند، زمانی دقیقتر میخواهد که بدانیم، روند نفوذ با چه مبنا و هدفی شکل گرفت و به کجا انجامید.
درباره چرایی و چگونگی وقوع فاجعه تروریستی هشتم شهریور 1360، هنوز هم ناگفتههای فراوانی وجود دارد؛ سرنوشت عامل اجرایی این ترور، مسعود کشمیری، هنوز در هالهای از ابهام است؛ هرچند که برخی معتقدند وی در تصفیه درون سازمانی منافقین به قتل رسیده است. اما واقعیتی که نباید نادیده گرفته شود، شکست سنگین منافقین در دستیابی به اهدافشان از این جنایت بزرگ است.
همانطور که اشاره شد، موج ترورهای کور، عملیاتهای وحشیانه موسوم به «مهندسی» و سرانجام واقعه تروریستی هشتم شهریور، تلاشهای مذبوحانه منافقین برای انتقام گرفتن از مردمی بود که یکپارچه در برابر آن همه ددمنشی جریان نفاق ایستادند و جانب نظامی را گرفتند که از درون ملت برخاسته بود.
بالاخره هماهنگی نظام و ملت، در زمستان سال 1360، سنگینترین ضربهها را به سازمان منافقین وارد کرد و کادرهای نفوذی و داخلی آنها را از هم پاشاند. برای بیشتر دانستن درباره این وقایع و عواملی که آنها را رقم زد، با دکتر جواد منصوری و سیدمحمدجواد هاشمینژاد همکلام شدیم.
چگونگی نفوذ منافقین
دکتر جواد منصوری، سرآغاز فعالیت جریان نفوذ را روز بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در 22 بهمن 1357 میداند؛ او میگوید: «از صبح 23 بهمن 57 جریانهای مختلف معارض و ضدانقلاب به نفوذ در ارکان و نهادهای انقلابی مبادرت ورزیدند؛ در همان مدرسه رفاه و کمیتههای انقلاب اسلامی و بعد در سایر نهادهای انقلاب و دستگاههای مختلف، جریانهایی مخالف که با انقلاب اسلامی و خط امام (ره) در تعارض بودند، شروع کردند به فعالیتهای نفوذی مختلف؛ از جمله سازمان منافقین که به دلیل برخی سوابق پیش از انقلاب امکان نفوذ بیشتری هم داشت، برنامهریزیهایی داشتند.
از طرف دیگر، نیروهایی که بعد از انقلاب مسئولیت گرفته بودند هم تجربه اداره کشور را نداشتند و تمامی سازمانها و دستگاههای اطلاعاتی و امنیتی هم طبیعتاً متلاشی شده بود؛ بنابراین فرصت بسیار مهمی برای تمام سازمانهای اطلاعاتی خارجی و نیروهای ضدانقلاب در داخل فراهم شد که جریان نفوذ را شکل بدهند.»
سیدمحمدجواد هاشمینژاد در همین زمینه میگوید: «وقتی در کشور انقلاب میشود و رژیم گذشته از هم فرو میپاشد، شرایط جدیدی حاکم میشود؛ در این فاصله ممکن است به دلیل اینکه ساختارهای نظام جدید هنوز شکل نگرفته است، بدخواهان و گروههای تروریستی در این شرایط به مراکز و دستگاههای مختلف نفوذ پیدا کنند؛ لذا اوایل انقلاب اسلامی هم، چون وضعیت، چنین بود و ساختارهای اداری و اطلاعاتی جمهوری اسلامی هنوز شکل نگرفته یا بهتدریج در حال شکلگیری بود، با چنین وضعیتی روبهرو بودیم.
علاوه بر این، با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران از ابتدا با یک رویکرد باز و فراگیر به همه جریانات نگاه میکرد و ماهیت بسیاری از جریانات هم هنوز کاملا برای همه مشخص نشده بود، این فرصت به دست گروههایی مانند منافقین افتاد که بتوانند از بستر به وجودآمده برای برنامهریزی نفوذ استفاده کنند. با توجه به آن شرایط، میتوان گفت که نفوذ به ادارات و مراکز مختلف، کار خیلی مشکلی نبود و نباید تعجب کنیم که جریانهایی مانند منافقین چگونه توانستند این اقدام مذبوحانه را انجام دهند.»
شکل گیری جریان ترور
به نظر میرسد که این جریان، پیش از ورود به سال 1360 و آغاز موج ترورها، مقدمهای را برای خود تدارک دیده بود؛ منصوری معتقد است که این مقدمه در غائله 14 اسفند 1359 و با میدانداری بنیصدر شکل گرفت. او میگوید: اواخر سال 59 جریانهای عجیبی پیش آمد. ماجرای 14 اسفند در دانشگاه تهران در واقع یک لشکرکشی و یک مانور و ائتلاف و تجمع تمامی جریانهای ضدانقلاب حول محور بنیصدر بود که سرآغاز اقدام علنی برای براندازی به حساب میآمد. اینجاست که نیروهای ضدانقلاب و نیروهای انقلابی با یکدیگر کاملا علنی درگیر میشوند؛ ضمن اینکه جریان نفوذ همچنان در سایه باقی میماند.
منصوری به تحلیل منافقین از شرایط که برمبنای اصول غیرواقعی شکل گرفته و ناشی از عدم شناخت آنها از جامعه بود هم اشاره میکند و میگوید: «جریان ضدانقلاب در ابتدای سال شصت به این تحلیل رسیده بود که کشور در حال جنگ است و قسمتی از آن اشغال شده و تمامی سازمانهای کشور درگیر مسائل جنگ هستند،
بنابراین میتوان با حذف اشخاص تأثیرگذار بر جریان انقلاب و نظام جمهوری اسلامی، باعث از بین بردن آن شد. این تحلیلی بود که در اسفند 59 تا خرداد 60 به آن رسیده بودند و میگفتند که با یک حرکت مسلحانه مردم به صحنه میآیند و نظام را کنار میزنند و ما را به حکومت میرسانند!
این تحلیلهایی است که در مذاکرات و نشریاتشان هست. اما چنین نشد؛ 7 تیر آمدند و آن جنایت را انجام دادند، ولی انسجام مردم و اتحاد علیه منافقین بیشتر شد. در 8 شهریور هم منافقین تصورشان این بود که با سقوط دولت، کشور بههم میریزد؛ ولی با درایت و استقامت و هوشیاری امام (ره) و مسئولان، دولت انتقالی تشکیل شد و ما در نیمه دوم سال شصت بهتدریج به تثبیت نظام رسیدیم.»
چرا شهیدان رجایی و باهنر؟
اشاره کردیم که پس از واقعه جانگداز هفتم تیر و شهادت دکتربهشتی و یارانش، منافقین که در تحلیل، خود را کاملاً شکستخورده میدیدند، در اقدامی جنونآمیز، دست به ترورهای کور فراوان در بین مردم زدند؛ اقدامی که هدف از آن، ایجاد وحشت در جامعه بود؛ اما بازهم با ایستادگی مردم بر آرمانهای انقلاب مواجه شدند و این کار نیز نتوانست آنها را به اهدافشان نزدیک کند.
دکتر منصوری دراینباره میگوید: «شهید رجایی و شهید باهنر درواقع الگویی ایدهآل از مدیران کشور در نظام اسلامی بودند و ضدانقلاب میخواست که این نیرو برای ادامه کارش موفق نشود، به این دلیل برنامه به شهادت رساندن این شخصیتها را طرحریزی کردند. شهید رجایی آدم خودساختهای بود.
طبقه تقریباً پایین جامعه را طی کرده بود. شلاق و زندان رژیم را تحمل کرده و یک شخص عاقل و اندیشمند بود؛ او واقعا اعتقاد داشت که یکی از همین مردم است. یکبار من رفتم خدمتشان؛ با ایشان کاری داشتم. اتاقشان را دیدم که در یک اتاق خیلی کوچک کار میکنند و در اتاق اصلی نخستوزیری نیستند. گفتم: آقا چرا اینجا کار میکنید؟ این اتاق، اتاق یکی از کارمندهای نخستوزیری است. گفت همینجا کار ما میگذرد؛ آن اتاق را گذاشتهایم که چند کارمند دیگر آنجا باشند و کارها را انجام دهند. شهیدباهنر هم بههمین شکل. ضمن اینکه ایشان از جهت فکری و دانش و تقوا، انسان واقعاً فرهیختهای بود. خب، اینها تصورشان این بود که اگر این شخصیتها بمانند، در این صورت جایی برای جریان ضدانقلاب باقی نمیماند.»
نکتهای که هاشمینژاد هم به آن اشاره میکند و میگوید: «انقلاب اسلامی یک انقلابی بود که از همان ابتدای شروع نهضت، قبلاز اینکه گروهک منافقین وجود داشته باشد، هدف و نهایت آمال و اهدافش را مشخص کرده بود؛ یعنی قیام 15 خرداد که در مرکز آن، یک مرجع دینی قرار داشت.
خب، این انقلاب اسلامی با این هدف، با اصل و نگاه منافقین کاملاً در تضاد بود. در نگاه اجتماعی منافقین، آموزههای مارکسیستی وجود داشت که انقلاب را به این شکل پیشبینی نمیکرد. شهیدان رجایی و باهنر از افرادی بودند که نظریهپرداز و متفکر بودند، همانند شهید مطهری که یکی از تئوریسینهای اصلی انقلاب بود.
کلا افرادی که مورد هدف منافقین قرار گرفتند، کسانی بودند که ایجادکننده ساختارها و تار و پود انقلاب اسلامی بودند. شهیدان رجایی و باهنر را باید بخشی از فرایند تشکیل نظام جمهوری اسلامی دید.»
تفسیر قرآن؛ آیا داشتن ایمان به تنهایی کافی است؟
باشگاه خبرنگاران/ قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمتهایی والا درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از این رو پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم پرداختند. ما نیز با هدف آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر مفسران قرآن کریم میپردازیم.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَ?نُ وُدًّا
همانا آنان که به خدا ایمان آوردند و نیکوکار شدند خدای رحمان آنها را (در نظر خلق و حق) محبوب میگرداند.
تفسیر آیه 96 سوره مریم
ابوحمزه ثمالی نقل میکند: امام باقر (ع) در مورد آیه «إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدًّا» فرمودند: «به امیرالمؤمنین (ع) ایمان بیاورید و بعد از شناخت، کار نیک انجام دهید».
بارها دیده ایم که هرگاه انسانهای با ایمان و صالح از دنیا میروند، حتّی افراد لاابالی و فاسق هم در غم فرو میروند و ناخودآگاه به عزا مینشینند و اشک میریزند و یادش را گرامی داشته، قبرش را زیارت میکنند و یا خاطراتش برای دیگران بازگو میکنند. همه اینها به خاطر فطرت پاک وکمال دوستی انسان است.
آری، کسی که تنها به خدا دل ببندد، خداوند هم دلهای مردم را به او متوجّه میکند. کسی که به یاد خدا باشد، خداوند او را یاد میکند. «فَاذْکُرُونِی أَذْکُرْکُمْ»؛ از امام صادق (ع) روایت شده است:ولایت امیرالمؤمنین (ع) پاداشی است که خدا به مؤمنان دارای عمل صالح میدهد و نظیر این روایت از پیامبر اکرم (ص) در مورد مهر و محبّت اهل ایمان به علیّ (ع) آمده است.
پیام های آیه 96 سوره مریم
1-ایمان بدون عمل و عمل بدون ایمان، کارساز نیست. «آمَنُوا وَ عَمِلُوا»
2-ایمان وکار شایسته، کلید محبوبیّت نزد مردم است. «إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ سَیَجْعَلُ ... وُدًّا»، هرگاه دیدیم محبوبیّت ما کم شده، عقیده یا عملکرد خود تجزیه و تحلیل کنیم، زیرا که وعده خداوند تخلّف ندارد.
3-محبوب شدن به دست خداست. «سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ» دلها نیز به دست اوست.
4-محبوب شدن، رحمتی الهی است که نصیب مؤمنان و صالحان میشود. «سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ»
5-ممکن است امروز به کار شایسته شما ارج ننهند، ولی صبر و تلاش مداوم شما، در آینده به ثمر خواهد نشست. «سَیَجْعَلُ»
6-محبوبیّت، از الطاف و پاداشهای الهی در دنیاست. «سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا» (مؤمنان وصالحان علاوه بر پاداش آخرت، در همین دنیا نیز پاداش میگیرند)
علت تعلق روز «جمعه» به امام زمان (عج)
شفقنا/ مروری بر روایات و آموزه های مرتبط با مهدویت نشان می دهد که اگرچه همه اوقات و لحظات به حضرت بقیه الله الاعظم عجل الله تعالی فرجه اختصاص دارد و زمان از وجود مقدس ایشان برکت می گیرد اما هستند اوقاتی و ایامی که از نظر انتساب به ایشان، شهره اند و در آنها بهتر می توان به امام عصر(عج) نزدیک شد و با حضرت(عج) انس گرفت.
بر اساس منابع روایی و دینی اوقاتی که به حضرت امام زمان (عج الله تعالی فرجه الشریف) اختصاص دارد، هشت زمان است. در کتاب «نجم الثاقب» بدین گونه از این اوقات نام برده شده است: «اول شب قدر؛ هر سه شب مردد، دوم روز جمعه، سوم روز عاشورا، چهارم از وقت زرد شدن آفتاب تا غروب آن در هر روز، پنجم عصر دوشنبه، ششم عصر پنجشنبه، هفتم شب و روز نیمه شعبان، هشتم روز نوروز.»
در این نوشتار فضیلت های روز جمعه به عنوان روز منتسب به حضرت حجت(عج) مرور می شود:
روز جمعه در منابع معتبر دینی متعلق به امام عصر (ارواحنا له الفداه) یاد شده است. در فضیلت این روز مطالب بسیاری از طریق روایات به دست ما رسیده است. تا حدی که از این روز یکی از چهار عید مسلمین نام برده اند. اعمال بسیاری برای این روز ذکر شده که بخشی از آن در مفاتیح الجنان و مصباح المتهجّد و دیگر کتب ادعیه آمده است.
طبرسی در کتاب نجم الثاقب می نویسد: «روز جمعه که از چند جهت اختصاص و تعلق دارد به امام عصر (علیه السلام) یکی آنکه ولادت باسعادت آن جناب در آن روز بود و دیگر آنکه ظهور موفور السرور آن حضرت(عج) در آن روز خواهد بود و ترقب و انتظار فرج در آن روز بیشتر از روزهای دیگر است چنانچه در جمله از اخبار تصریح به آن شده و در زیارت مختصه به آن جناب است در روز جمعه که «یا مولای یا صاحب الزمان صلوات الله علیک و علی آل بیتک هذا یوم الجمعه و هو یومک المتوقع فیه ظهورک و الفرج فیه للمومنین علی یدک … .» عید بودن روز جمعه و آن را یکی از عیدهای چهارگانه شمردن در حقیقت به جهت آن روز شریف است و برای آن مؤمنان مخصوص که با دیدن زمین پاک و پاکیزه از لوث شرک و کفر و قذرات معاصی و از وجود جبارین و ملحدین و کافرین و منافقین و ظهور کلمه حق و اعلای دین و شرایع ایمان و شعایر مسلمین بی مزاحمت و ممانعت احدی از اعداء خداوند و اولیای او در آن روز چشم و دل ایشان روشن و منور و مسرور و خرسند خواهد شد.»
در فضیلت روز جمعه احادیث بسیار نقل شده است که در این بحث به چند حدیث اشاره می شود:
راوى گوید؛ امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «چون عصر پنجشنبه و شب جمعه فرا می رسد فرشتگانى از آسمان فرود مىآیند که قلم هاى طلا و صفحههاى نقره به همراه دارند و در عصر پنجشنبه و شب جمعه و روز جمعه تا غروب آفتاب نمىنویسند مگر صلوات بر پیغمبر(ص) را و سفر کردن و از پى کارى رفتن در روز جمعه خوب نیست و خوب نبودنش به خاطر نماز جمعه است اما پس از خواندن نماز جائز است و مبارک.»
مرحوم شیخ صدوق(رحمهم الله) روایت کرده که: امیرالمؤمنین(علیه السلام) در روز جمعه خطبه مى خواند و مى فرمود: «آگاه باشید خداوند این روز را براى شما عید قرار داده است و آن سید تمام روزها و برتر از تمام عیدهاى شماست و خداوند در کتاب خود امر کرده و به سوى ذکر خدا کوشش کنید پس باید با میل و رغبت عظمت این روز را حفظ کنید و نیت خود را براى عبادت در این روز خالص کنید و در روز جمعه زیاد گریه و زارى، دعا و طلب رحمت و آمرزش نمایید. براى این که خداوند دعاى کسى را که در این روز از خداوند چیزى بخواهد، اجابت مى کند و خداوند کسى را که در این روز نافرمانى او کند و از شرکت در عبادت او تکبر کند; وارد در آتش مى کند چون خداوند «عزّوجلّ» فرموده: «ادْعُونِى أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذِینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِى سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِینَ»؛ مرا بخوانید تا اجابت کنم. به راستى کسانى که از روى تکبر دعا نمى کنند با صورت در آتش مى افتند». در روز جمعه ساعتى مبارک است که هیچ بنده مؤمنى نیست که در آن ساعت از خداوند چیزى طلب کند، مگر این که خداوند به او مى دهد آنچه را که خواسته است»
ابو بصیر گوید: شنیدم از حضرت صادق (علیه السلام) که می فرمود: «همانا مؤمن دعا کند و اجابت دعایش تا روز جمعه [یا روز قیامت] به تأخیر افتد.»
رسول خدا (ص) فرمودند: «شب و روز جمعه 24 ساعت است و خدا در هر ساعتى ششصد هزار نفر از آتش آزاد می فرماید.»
هاروى بن مسلم به سندهاى خود از صادق آل محمّد از حضرت محمّد بن عبد اللّه (صلى اللّه علیه و آله) روایت کرده که فرمود: «خداى سبحان از بین روزها روز جمعه را انتخاب کرد، از بین شب ها شب قدر را اختیار نمود، از بین ماه ها ماه رمضان را انتخاب فرمود، از بین پیمبران مرا برگزید، از من على (علیه السّلام) را اختیار کرد و از على حسنین (علیهما السّلام) را برگزید و از آن دو بزرگوار نه امام را اختیار کرد که نهمین آنان قائم آنها است، قائم (علیه السّلام) است که ظاهر و باطن آنان خواهد بود.»
رسول خدا (ص) فرمود: «به راستى که روز جمعه سر آمد روزها است و در پیشگاه الهى از روز عید قربان و عید ماه رمضان والاتر است پنج خصلت در آن است خداى عزّ و جلّ آدم را آن روز آفرید و در آن روز آدم را به زمین فرود آورد و در آن روز جان آدم را گرفت و در آن روز ساعتى است که بنده در آن ساعت در خواستى از خدا نکند مگر آنکه خداوند درخواستش را به او میدهد تا آنجا که خواستهاش حرام نباشد و همه فرشتگان مقرب الهى و آسمانها و زمینها و بادها و کوهها و بیابانها و دریاها روزها جمعه در هراسند از اینکه قیامت بر پا شود.»
حضرت على (علیه السلام) فرمود؛ رسول خدا (صلى اللّه علیه و آله) فرمودند: «در هر جمعه براى خانواده خود از میوه و گوشت چیزى تحفه ببرید تا از آمدن روز جمعه شادمان گردند.»
صلوات های خاصی نیز برای ظهور حضرت بقیه الله (ارواحنا له فداه) در روز پنج شنبه تا پایان روز جمعه ذکر شده است.
شیخ طوسی (رحمه الله) می نویسد: مستحب است بعد از نماز عصر روز پنج شنبه تا آخر روز جمعه بسیار صلوات فرستادن بر پیامبر (صلى اللّه علیه و آله) به این گونه: «اللهم صلّ علی محمّد و عجّل فرجهم و أهلِک عَدوَّهم مِنَ الجنّ و الانس، مِن الاولینَ و الآخِرین.»
از جمله صلواتی که در روز جمعه پس از نماز صبح و نماز ظهر توصیه گردیده است؛ عبارتند از: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ لَمْ یَمُتْ حَتَّى یُدْرِکَ الْقَائِم»
صلوات دیگری منقول است که در روز جمعه بدین صورت بر پیامبر اکرم (صلى اللّه علیه و آله) صلوات بفرستید: «اللَّهُمَّ اجْعَلْ صَلَاتَکَ وَ صَلَاهَ مَلَائِکَتِکَ وَ رُسُلِکَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ یا بگویید: اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُم.»
خواندن صلوات ضراب اصفهانی در عصر جمعه. این صلوات در مفاتیح الجنان در بخش اعمال روز و شب جمعه نقل شده است. سید بزرگوار علی بن طاووس (رحمه الله) می گوید: ذکر صلواتی بر پیامبر و آل او (در عصر جمعه) که از مولایمان حضرت مهدی (ارواحنا فداه) روایت شده است (و به قدری اهمیت دارد که) اگر تعقیب نماز عصر را به خاطر عذری ترک کردی آن را ترک مکن به دلیل جریانی که خداوند ما را بدان مطلع نمود.
بهترین اعمال روز جمعه
از مهمترین اعمال مؤمنان در روز جمعه، توجه به حضرت مهدی (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) و انتظار فرج آن بزرگوار است. در این روز، زیارت آن حضرت(عج) و دعا برای تعجیل فرج او مستحب است؛ زیرا طبق برخی روایات و زیارات، امید ظهور آن حضرت(عج) در روز جمعه بیش از سایر روزها است.
از اعمال روز جمعه که تعلق به حضرت صاحب الزمان (عج الله تعالی فرجه الشریف) خواندن دعای ندبه و گریستن در فراق ایشان است و همچنین خواندن زیارت روز جمعه که در کتبی مانند مفاتیح الجنان و جمال الاسبوع نقل شده است: «السلام علیک یا حجه الله فی ارضه السلام علیک یا عین الله فی خلقه السلام علیک یا نور الله الذی به یهتدی المهتدون… ».