زندگی بزرگان/ زندگینامه ابوعلی سینا فیلسوف، طبیب و دانشمند بزرگ ایرانی
تالاب/ ابو علی سینا حکیم، فیلسوف، طبیب و دانشمند بزرگ ایرانی که در جهان غرب به نام«Avicenna» و با لقب “امیر پزشکان” شناخته شده است، در ماه صفر از سال 370 هجری قمری در شهر بخارا بدنیا آمد.
این حکیم بزرگ که بعد ها موثرترین چهره در علم و فلسفه جهان اسلامی شد و القابی مانند شیخ الرئیس، حجة الحق و شرف الملک به او دادند، از آغاز کودکی استعداد و شایستگی عجیبی در فرا گرفتن علوم مختلف داشت.
و از آنجا که پدرش عبدالله سخت در تعلیم و تربیت او می کوشید و خانه او محل ملاقات دانشمندان دور و نزدیک بود، ابن سینا تا ده سالگی تمام قرآن و صرف و نحو را آموخت و ان‌گاه به فرا گرفتن منطق و ریاضیات پرداخت. استاد وی در علم ریاضیات “ابو عبدالله ناتلی” بود.
پس از ان نزد “ابو سهیل مسیحی” به یادگیری طبیعیات و مابعدالطبیعه و علم طب مشغول شد.
در شانزده سالگی در همه ی علوم زمان خود استاد بود؛ جز در مابعدالطبیعه؛ ان هم به صورتی که در متافیزیک ارسطو آمده بودو با آنکه چهل بار تمام این کتاب را مطالعه کرده بود، نمیتوانستان را بفهمد.
تا اینکه به شرح فارابی بر این کتاب دست یافت و توانست مسائل دشوار ان را درک کند.
هنگامیکه ابن سینا به هجده سالگی رسید، دیگر احتیاج به خواندن و فراگیری هیچ علمی نداشت؛ چرا که همه ی علوم را فرا گرفته بودو تنها لازم بود تا فهم خودرا لحاظ عمق افزایش دهد تا آموخته های خودرا بهتر درک کند.
ابوعلی سینا می گوید سه نکته را اگر رعایت کنید؛ زندگی آرامی خواهید داشت:
وقتی خوشحال هستید قول ندهید.
وقتی خشمگین هستید جواب ندهید.
وقتی ناراحت هستید تصمیم نگیرید.
“ابن سینا گرایی” مکتبی بود که درقرن 12 در دانشگاه آکسفورد و فرانسه نفوذ زیادی داشته و دارد،برخی فیلسوفان برجسته مانند توماس آکیویناس،راجر بیکن و دانس اسکوتوس تحت تاثیر آثار ابن سینا بودند!
در اواخر عمر خود یکبار به شاگرد مورد توجه خویش، جوزانی گفت که در تمام مدت عمر، چیزی بیش از انچه که در هجده سالگی می دانسته، نیاموخته است.
مهارت ابن سینا در علم دکتری و توانایی وی در معالجه حاکم ان زمان، موجب شد تا مورد محبت حاکم واقع شده ودر دربار، موقعیت بسیار خوبی داشته باشد.
ولی به سبب آشفتگی اوضاع سیاسی در ماوراء النهر ؛ زندگی بر ابن سینا در زادگاهش دشوار شد و او ناچار بخارا رابه مقصد جرجانیه و سپس گرگان ترک گفت.
درسال 403هجری قمری، پس از پشت سر گذاشتن سختیها و مشکلات بزرگی که دراین سفر با ان ها مواجه شد و حتی چند تن از دوستانش را در بین راه از دست داد، از کویر شمال خراسان عبور کرد.
بنا به گفته منابع معتبر، ابن سینا دراین سفر با عارف و شاعر معروف “ابو سعید ابوالخیر” ملاقات کرد.
وی آرزو داشت که “قابوس بن وشمگیر” راکه حامی نامدار علم و ادب بود، در جرجان ببیند؛ ولی هنگامیکه به جرجان رسید، قابوس بن وشمگیر از دنیا رفته بود.
چون از این حادثه دلشکسته شد، مدت چندین سال در دهکده ای عزلت گزید. سپس در فاصله سال 405و 406 هجری قمری به ری رفت.
دراین هنگام آل بویه بر ایران فرمانروایی داشتند و افرادی از این خاندان در ایالات مختلف حکومت می‌کردند. ابن سینا مدتی در دربار فخرالدوله در ری درنگ کرد و سپس از آنجا برای دیدار یکیدیگر از فرمانروایان این خاندان، شمس الدوله به جانب همدان به راه اقتاد.
این سفر برای ابن سینا بخت بلندی داشت؛ چرا که پس از رسیدن وی به همدان، وی را برای درمان امیر شمس الدوله که بیمار شده بودو تمامی پزشکان از معالجه وی ناتوان بودند، دعوت کردند.
بوعلی توانست شمس الدوله را معالجه کند و بهمین دلیل چنان تقربی نزد وی پیدا کرد که عهده دار منصب وزارت گردید و مدت چند سال؛ تا هنگام مرگ امیر، عهده دار این وظیفه سنگین بود.
پس از مرگ شمس الدوله بخت از وی روی گردانید و چون از ادامه خدمت در منصب وزارت خودداری کرد، وی را به زندان افکندند. در زندان کتاب مشهورش “شفا” رابه رشته تحریر درآورد.
پس از مدتی توانست از زندان فرار کند و با لباس درویشی از همدان گریخت.
اسکناس 20 سامانی کشور تاجیکستان مزین به تصویر « ابوعلی سینا» شاعر و دانشمند بزرگ ایرانی است.
ابن سینا از همدان به اصفهان رفت که مرکز بزرگی از علم به شمار می رفت و سال‌ها بود که آرزوی دیدار آنجا را داشت. دراین شهر مورد توجه علاءالدوله قرار گرفت و مدت پانزده سال با آسایش خاطر در ان شهر زندگی کرد.
او دراین مدت، چندین کتاب مهم نیز نوشت و حتی به ساختن رصدخانه پرداخت. اما این آسایش یرای وی دائمی نبود؛ چرا که یکبار اصفهان در دسترس حمله مسعود غزنوی یعنی فرزند پادشاه محمود غزنوی قرار گرفت ودر این حمله بعضی از آثار مهم این حکیم بزرگ از میان رفت.
این امر ضربه بزرگی برای وی بودو علاوه بر ان؛ بیماری قولنج نیز آزارش می داد. بهمین دلیل، دوباره به همدان بازگشت و به سال 428 هجری قمری ودر سن پنجاه و هفت سالگی دراین شهر از دنیا رفت ودر همان جا به خاک سپرده شد.
ابن سینا عشق را نوعى بیمارى با عوارض جسمانی می دانست و آن را نوعى وابستگى و جذبه مالیخولیایى یک انسان نسبت به انسان دیگر تعریف کرده است که در کتاب طریق علاج و تشیخص ان را ذکر کرده!
شخصیت علمی ابوعلی سینا
باوجود اینکه زندگی ابن سینا پر از فراز و نشیب بودو در عین حال عمری طولانی نیز نداشت، اما زندگی عقلانی و حکیمانه بسیار پرباری داشت. گواه بر این مطلب، تعداد و نوع آثاری است که او تالیف کرده است و نیز خصوصیات شاگردانی که در نزد او درس خوانده اند؛ مانند بهمنیار و جوزانی.
نیروی تمرکز فکری او عالی بود؛ تا جاییکه گاهی در ان حین که سوار بر اسب در رکاب پادشاه عازم جنگ بود، بعضی از آثار خودرا املا میکرد تا نویسنده ای که در خدمت داشت، ان ها را بنویسد.
او با مهارت عجیبی که در تمامی شاخه های دانش ان زمان داشت، توانست در زمینه فلسفه، اساس مکتب مشاء در سنت فکری اسلامی و نیز اساس فلسفه قرون وسطی را بریزد.
در بستر طب و دکتری نیز میراث بقراطی و جالینوسی را ترکیب کند ودر علم و ادب اسلامی چنان تاثیر نماید که هیج کس پیش یا پس از وی نتوانسته باشد آنگونه تاثیر کند.
تاثیر وی دراین زمینه ها تا به امروز، در شرق و غرب جهان باقی است و تعداد زیادی از پیشرفت ها در شاخه های عمده دانش، بر پایه نظرات و آراء وی صورت گرفته است.
بازیهای سنتی که از یادها رفتند!
بیتوته/ بازیهای سنتی قدیمی از قبیل: هفت سنگ، عمو زنجیرباف، قایم موشک، گرگم به هوا، کی بود کی بود، لی لی، شیر و آهوها، وسطی و ... ریشه در سنت های دیرینه ی مردم ایران دارد و هنوز نسلی از آن افرادی که با این بازی ها اوقات فراغت خود را سپری می کردند نگذشته که امروزه دلایلی چون استفاده از وسایل ارتباط جمعی، بازی های رایانه ای و ورزش های جدید امکان پرداختن به بازیهای محلی را به حداقل ممکن کاهش داده و می‌توان گفت به دست فراموشی سپرده شده است.
ولی هر چه باشد همین بازیهای قدیمی در ذهن پدرها و پدربزرگ های عزیز ما تجسم خاطراتی شیرین است و دیدن تصاویر زیر حتی برای من و شما که سهمی در چگونگی اینگونه بازی ها نداشتیم هم خالی از لطف نیست.
گوناگون/ بیماریهای رایج متولدین ماههای مختلف
باشگاه خبرنگاران/ اگر می‌خواهید خودتان را بیشتر بشناسید و با جسمتان بیشتر آشنا شوید، گاهی بد نیست به دنبال طالع بینی خود بروید، شما می‌توانید بسیاری از مشکلات ذهنی و جسمی را از طریق ماه تولدتان متوجه شوید و در صورت نیاز از آنها پیشگیری کنید.
فروردین
فروردینی‌ها معمولاً در ناحیه سر، مغز و صورت بیشتر درگیر هستند. چاکرای آنها در ناحیه چشم سوم یا وسط پیشانی است. فروردینی‌ها معمولاً سرشان خیلی زود داغ می‌کند. به همین دلیل ممکن است استرس ذهنی در آنها عامل ایجاد سردرد، میگرن و سکته باشد. فروردینی‌ها همچنین با مشکل ریزش مو بخاطر استرس مواجه هستند.
اردیبهشت
اردیبهشتی‌ها بیشتر در ناحیه گردن، گوش و گلو درگیر هستند. چاکرای آنها در قسمت گلو فعال‌تر است. معمولاً آنها مستعد مشکلات تیروئیدی هم هستند و ممکن است مدام با سرماخوردگی، گلو درد یا گوش درد مواجه باشند و همین مشکلات باعث اضافه وزن یا کاهش وزن ناگهانی در آنها می‌شود.
خرداد
خردادی‌ها معمولاً در ناحیه ریه، شانه، بازو و دست دچار مشکل می‌شوند. چاکرای قلب در آنها فعال‌تر است. آنها معمولاً به مشکلات تنفسی، تب و آنفلوآنزا دچار می‌شوند و سیستم ایمنی شان درگیر است. سیستم عصبی آنها نیز تحت تأثیر استرس قرار می‌گیرد.
تیر
تیر ماهی‌ها معمولاً با ناحیه سینه، قفسه سینه و شکم درگیر هستند. چاکرای قلب در آنها فعال‌تر است. سرطان یکی از مشکلات متولدین این ماه است. آنها بیشتر در معرض افسردگی هستند و بیشتر به اختلالات گوارشی دچار می‌شوند. تیر ماهی‌ها یا خیلی تمایل به غذا دارند یا اصلا چیزی نمی‌خورند. در هنگام افسردگی، نامتعادلی زیادی در وضعیت غذا خوردنشان ایجاد می‌شود.
مرداد
متولدین ماه مرداد با ناحیه قلب، کمر و ستون فقرات و مشکلات خونی درگیر هستند. مرداد ماهی‌ها اغلب به مشکلات قلبی مبتلا می‌شوند. بسیار مهم است که مراقب خشم و عصبانیت خود باشند تا مشکلات قلبی در آنها شدت پیدا نکند.
شهریور
شهریور ماهی‌ها تحت تاثیر سیاره مریخ هستند. مشکلات آنها معمولاً در ناحیه شکم، معده و روده است. شهریور ماهی‌ها معمولاً با مشکلات گوارشی و عادات غذا خوردن درگیر هستند. ممکن است با دفع مواد غذایی هم مشکل داشته باشند؛ بنابراین بسیار مهم است که رژیم غذایی سالم داشته و حد تعادل را رعایت کنند.
مهر
مهر ماهی‌ها با ناحیه کلیه، غدد درون ریز و پوست دچار مشکل هستند. افراد متولدین ماه مهر معمولاً پوست حساسی دارند. بسیار مهم است که بدن خود را مرطوب نگه دارند و به رطوبت پوست هم رسیدگی کنند. آنها باید رژیم غذایی خوبی داشته باشند تا به مشکلات گوارشی دچار نشوند. در غیر اینصورت بدن شان در توزیع مواد غذایی دچار مشکل می‌شود.
آبان
آبان ماهی‌ها معمولاً در قسمت مثانه، مقعد، ناحیه تناسلی و تخمدان دچار مشکل هستند. افراد متولدین ماه آبان مستعد ابتلا به عفونت‌های جنسی هستند و باید خیلی دقت کنند. مشکلاتی مثل عفونت مثانه، عفونت ناحیه تناسلی، سندروم تخمدان پلی کیستیک معمولاً در خانم‌های آبان ماهی بیشتر اتفاق می‌افتد.
آذر
آذر ماهی‌ها معمولاً در ناحیه لگن، ران، عصب سیاتیک و بینایی دچار مشکل هستند. چاکرای آنها در قسمت چشم سوم دچار مشکل است و با مشکلات چشمی مواجه هستند. بسیار مهم است که مراقب بینایی خود باشند. در غیر این صورت احتمال تصادف برای آنها وجود دارد.
دی
دی ماهی‌ها با ناحیه استخوان زانو، دندان، پوست و مفصل دچار مشکل هستند. افراد متولد ماه دی مستعد شکنندگی استخوان هستند و باید هنگام ورزش یا هر فعالیت دیگری خیلی مراقب باشند.
بهمن
بهمن ماهی‌ها معمولاً با ناحیه پایین ساق پا، قوزک پا و گردش خون دچار مشکل هستند. بهمن ماهی‌ها معمولاً به مشکلاتی مثل واریس دچار می‌شوند و باید ماساژ پا را به طور منظم انجام دهند. همچنین احتمال پیچ خوردگی قوزک پا و درد شدید در این ناحیه برای آنها وجود دارد. افراد متولد ماه بهمن باید ماساژ و طب سوزنی را برای ناحیه پا انجام دهند.
اسفند
اسفند ماهی‌ها معمولاً با سیستم عصبی، پا و همچنین تالاموس درگیر هستند. چاکرای آنها در ناحیه چشم سوم دچار مشکل است. استرس و نگرانی در آنها اختلالاتی در سیستم عصبی شان ایجاد می‌کند و بسیار مهم است که تمرینات تنفسی داشته باشند و سیستم ایمنی خود را تقویت کنند. معمولاً به مشکلاتی مثل پای ورزشکار، انحراف شست پا و میخچه دچار می‌شوند و باید مراقب این وضعیت‌ها باشند.
ضرب المثل/ نانش بده، نامش مپرس
آخرین خبر/ بعضیها هنگام احسان و نیکوکاری هم دست از تعصب و تقید برنمی دارند و از کیش و آیین و سایر معتقدات مذهبی سائل مستمند پرسش می کنند به قسمی که آن بیچاره به جان می آید تا پشیزی در کف دستش گذارند در حالی که نوعپروری و بشر دوستی از آن نوع احساسات و عواطف عالیه است که ایمان و بی ایمانی را در حریم حرمتش راهی نیست به راه خود ادامه می دهد و هر افتاده ای را که بر سر راه بیند دستگیری می کند.
احسان و نیکوکاری با دین و مسلک تلازمی ندارد و بیچاره در هر لباس بیچاره است و گرسنه به هر شکلی قابل ترحم می باشد.
وقتی که آدمی را قادر حکیم علی الاطلاق به جان مضایقت نفرمود افراد متمکن و مستطیع مجاز نیستند به نان دریغ ورزند.
اگر چنین موردی احیاناً پیش آید جواب این زمره از مردم را با استفاده از عبارت مثلی بالا می دهند و می گویند: نانش بده، ایمانش مپرس.
گوناگون/ چرا حضرت محمد (ص) سرآمد همه انبیاء(ع) است؟
تسنیم/ میلاد و نبوت پیامبر(ص) منشأ خیر و رحمت‌های بسیاری برای اهل عالم و به خصوص مسلمانان شده است؛ رحمتی که از زاویه هدایت و سعادت دنیایی و ابدی تمام هستی اهل ایمان و چه‌بسا اهل عالم را در بر گرفته و زمینه خیر و برکت در زندگی‌ها شده است.
این رحمت به حدی گسترده است که خدای متعال در قرآن کریمش زوایای مهمی از یکتا بودن و منزلت و شأن پیغمبر اسلام صلی‌الله علیه و آله را مطرح فرموده است. ازجمله اینکه برخی از مفسران قرآن کریم عبارت «رَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجَاتٍ» در آیه 253 سوره مبارکه بقره که می‌فرماید «تِلْکَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ مِنْهُمْ مَنْ کَلَّمَ اللَّهُ وَ رَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجَاتٍ» را در شأن پیغمبر اسلام صلی‌الله علیه و آله دانسته‌اند که خدای متعال درجات آن حضرت را ترفیع داده، به طوری که ایشان از تمام پیامبران الهی برتر و سرآمد آنها است.
چراکه هر پیامبری بر امت خودش مبعوث می‌شد، ولی رسول اسلام صلوات الله علیه بر همه انسان‌ها از اولین تا آخرین در همه جغرافیا و تمام طول تاریخ مبعوث شده‌اند. بر این اساس است که خداوند تعالی در سوره مبارکه سبأ درباره آن حضرت می‌فرماید: «وَ مَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا کَافَّةً لِلنَّاسِ بَشِیرًا وَ نَذِیرًا؛ و ما تو را جز برای اینکه عموم بشر را (به رحمت خدا) بشارت دهی و (از عذابش) بترسانی نفرستادیم.»
رحمتی برای همه اهل عالم
از سوی دیگر خداوند متعال، پیغمبر اسلام صلی‌الله علیه و آله را به منزله رحمت برای همه اهل عالم معرفی کرده و در آیه 107 سوره مبارکه انبیاء رسول گرامی خود را اینگونه معرفی می‌فرماید که: «وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِینَ؛ و تو را جز رحمتی برای جهانیان نفرستادیم.»
منزلت دیگری که بسیاری از مفسران قرآن کریم برای پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله قائل‌اند، مربوط به خاتم پیامبران بودن آن حضرت است، چنانکه خدای سبحان در قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «مَا کَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِنْ رِجَالِکُمْ وَلَکِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِیِّینَ؛ محمّد (ص) پدر هیچ یک از مردان شما نبوده و نیست؛ ولی رسول خدا و ختم‌کننده و آخرین پیامبران است.» درواقع تعدادی از مفسران قرآن کریم از جمله علامه طباطبایی رحمه الله علیه، این آیه شریفه را به منزله ابراز شأنی از سوی خدای متعال درباره حضرت خاتم الانبیاء علیهم السلام می‌دانند.
نزول قرآن کریم، منزلتی عظیم برای پیامبر(ص) است
یکی از منزلت‌های بسیار مهم رسول گرامی اسلام صلوات الله علیه، نزول قرآن کریم بر قلب مبارک آن حضرت است؛ کتابی که مافوق تمامی کتاب‌های آسمانی بوده و هر موضوعی را در آن بیان فرموده و کتابی است که در طول قرن‌ها توسط خدای متعال از تحریف در امان مانده است و معجزه‌ای است که اعجاز آن تا آخرین روز جهان باقی خواهد ماند.
خدای متعال در این باره تصریح فرموده است که: «وَأَنْزَلْنَا إِلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیْهِ مِنَ الْکِتَابِ وَمُهَیْمِنًا عَلَیْهِ؛ و ما این کتاب [قرآن] را به درستی و راستی به سوی تو نازل کردیم در حالی که تصدیق کننده کتاب‌های پیش از خود و نگهبان و گواه بر [حقّانیّت همه] آنان است.» همچنین در سوره مبارکه نحل آیه 89 به تبیین همه موضوعات در قرآن کریم اشاره می‌فرماید: «وَنَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ تِبْیَانًا لِکُلِّ شَیْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِینَ؛ و این کتاب را بر تو نازل کردیم که بیانگر هر چیزی و هدایت و رحمت و مژده‌ای برای تسلیم شدگان [به فرمان‌های خدا] است.»
اعجاز کلام و محفوظ ماندن قرآن کریم
از سوی دیگر آیه 9 سوره مبارکه حجر به در امان ماندن قرآن کریم از هر نوع تحریف در طول تاریخ اشاره دارد که این موضوع نیز از دیگر جنبه‌های اعجاز بودن قرآن کریم در عالم است: «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ؛ همانا ما قرآن را نازل کردیم، و یقیناً ما نگهبان آن [از تحریف و زوال] هستیم.»
جنبه دیگری از اعجاز بودن قرآن کریم و یگانه بودن رسول گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله که ایشان را از منزلت و شأن سرآمد تمامی انسان‌ها و حتی انبیاء علیهم السلام کرده است، بیان اعجازگونه آن است. به طوری که اگر همه انسان‌ها و موجودات عالم جمع شوند توان آوردن آیه‌ای هم‌تراز قرآن کریم را نخواهند داشت. خدای متعال در قرآن کریمش به این موضوع اشاره فرموده است که: «قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَالْجِنُّ عَلَى أَنْ یَأْتُوا بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْآنِ لَا یَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَلَوْ کَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِیرًا؛ بگو: قطعاً اگر جنّ و انس گرد آیند که مانند این قرآن را بیاورند، نمی‌توانند مانندش را بیاورند، و اگر چه پشتیبان یکدیگر باشند.»
منابع:
- مجمع البیان فی تفسیر القرآن
- تفسیر المیزان
- تفسیر تسنیم
