چگونه با فرزندان خود صبورتر باشیم؟
فرادید/ وسط راهرو پایتان به کفش گیر میکند و زمین میخورید، پایتان روی یک ماشین اسباببازی میرود و باز پیراهن دیگری کف اتاق فرزندتان افتاده است. سعی میکنید داد نزنید، چون میخواهید با او صبورتر رفتار کنید. اما این فکر دست از سر شما برنمیدارد: «مگه همین تازگی دوبار ازش نخواستم اتاقشو تمیز کنه؟ ولی انگار نه انگار!» در چنین مواقعی در یک چشم بهم زدن از کوره در میرویم. در این مطلب قرارست نکتههایی را برای صبوربودن بیشتر با بچهها بخوانید.
داد زدن، بحث کردن، برافروخته شدن چهره و خشم ... همهی اینها نشانههای از دست دادن صبر ماست، اما این چهرهای نیست که هیچ مادری بخواهد فرزندش از او به یاد بیاورد حتی هیچ مادری نیست که بخواهد فرزندش را در آینده پدر یا مادری خشمگین تصور کند. نگران نباشید! این مشکل حلشدنیست.
دلایل و درمان خشم افسردگی
برای صبورتر شدن با فرزندتان باید دیدگاهتان را تغییر دهید: با خانوادهتان مثل «مهمان» رفتار کنید تا آنها هم با شما به همین روش رفتار کنند. آیا سرِ مهمان بخاطر نشستن دستهایش قبل از غذا داد میکشید؟ اگر عجله داشته باشید به مهمان میگویید: یالا بجنب؟! سعی کنید برای یک هفته هم که شده با فرزندتان مثل مهمان رفتار کنید. اگر برای خودتان یک نوشیدنی یا اسنک درست کردید، به اعضای دیگر خانواده هم تعارف کنید، کارهایی از این دست! با این روش جوّ خانه را آرام نگه میدارید، همه به خوبی با هم کنار میآیند و به زودی همین رفتار را با خود شما خواهند کرد.
صبر میوهی اندیشیدن است: ببینید مشکل کجاست. خودم را مثال میزنم: چند روز قبل سر موضوعی از شوهرم ناراحت بودم (یادم نیست سر چه موضوعی بود). همان موقع دختر 3 سالهام سمت من آمد. با گریه و زاری میگفت: من گشنمه! من هم با تشر جوابش را دادم: هر وقت تونستی مثل یه دختر بزرگ با من حرف بزنی کمکت میکنم! حرف بدی نزدم، اما مشکل لحنِ کلام من بود. لبهایش را آویزان کرد و چشمهایش پر از اشک شد. دلم میخواست من هم پا به پای او گریه کنم. من از دست دخترم عصبانی نبودم، اما او تنها کسی بود که باید با رفتار من کنار میآمد یا بهتر بگویم او قربانی عصبانیت من از شوهرم بود.
خواب برای بالا بردن صبر مهم است: به قدر کافی استراحت کنید. درست مثل بچهی بدعنقی که شب خوب نخوابیده شما هم اگر به قدر کافی نخوابید کمصبر و بداخلاق میشوید. 7 ساعت خواب شب (8 ساعت چه بهتر!) را از خودتان دریغ نکنید تا متوجه تغییر آن در خلق و خویتان شوید. صبور بودن وقتی بیش از حد خسته باشید کار سختیست. همهی ما میدانیم کمبود خواب با یک بچهی 2 ساله چه کار میکند. در نظر بگیرید شما هم یک 2 سالهی بالغ هستید که فقط مهارتهای مقابلهاش قدری بهتر شده!
آبرسانی در از دست ندادن صبر مهم است: بیشتر آب بنوشید و بهتر غذا بخورید. سلامتی شما متاثر از چیزیست که میخورید. اگر به قدر کافی آب نمیخورید انتظار نداشته باشید انسان شاد و صبوری باشید. شاید بعید به نظر برسد که آبرسانی یک عامل مستقیم در افزایش صبر در برابر کودکان است، اما هر یک گامِ کوچک میتواند شما را به صبورتر شدن نزدیک کند.
تحرک به صبورتر شدن شما کمک میکند: ورزش آزادکنندهی اندورفین است، عاملی که شما را شادتر میکند. علاوه بر کمبود خواب، کمبود حرکت عامل دیگری در بدخلقی کودکان 2 ساله است. در نظر بگیرید خود شما هم ممکن است از بیتحرکی کمصبر شده باشید. اگر بیرون از خانه و در هوای تازه ورزش کنید اثرگذاری ورزش بیشتر خواهد شد.
استراحت کنید: پس از عصبانیت و از دست دادن صبر برای آرام شدن به نیم ساعتِ کامل زمان احتیاج دارید. در این مواقع از تمام اعضای خانواده بخواهید در اتاق خودشان به مدت 30 دقیقه سرگرم خواندن یا بازی شوند تا آرامش شوند. با این روش به آنها یکی از مهارتهای مهم زندگی را میآموزید یعنی «مقابله با بیصبری». راه دیگر آرام شدن تمرینات تنفسی و مدیتیشن است. به طور کلی خشم برای بدن سم است پس با کنترل احساسات از بدنتان مراقبت کنید.
رفتار را هدفِ اصلاح قرار دهید نه کودک را: ببنید آیا فرزند شما مثل شما رفتار میکند. وقتی مشکلی به وجود میآید، او چه واکنشی نشان میدهد؟ اگر واکنش او مشابه شماست (یک واکنش منفی)، در صدد اصلاح آن برآیید. اگر بهترین نسخه از خودتان نیستید آن را به عنوان یک حقیقت بیچونوچرا نپذیرید، بیشتر تلاش کنید. هر وقت احساس کردید فشار خونتان در حال بالا رفتن است، سعی کنید به جای داد زدن با صدای آهسته صحبت کنید! این کار معجزه میکند!
بگومگو نکنید: با فرزندتان بگومگو نکنید. اگر کلافه باشید، با بگومگو کردن او را به حالِ خودتان دچار میکنید. قاطع، اما منصف باشید. یک قانون بگذارید و به آن پایبند بمانید تا جلوی هرگونه جروبحث غیرضروری را بگیرید، چون فایدهای ندارد. بعد از این که فرزند شما فهمید قرار نیست به چیزی که میخواهد برسد، با او همدردی کنید. با این روش به فرزندتان میآموزید چگونه با همسالان خودش صبور باشد!
الگوی صبر باشید: به یاد داشته باشید فرزند شما نظارهگر رفتار شماست. چرا بیرون از خانه والدین صبورتری هستیم، اما در خانه نه؟ از آنجا که فرزندان ما تمام طول روز در حال تماشای ما هستند و از رفتار ما الگوبرداری میکنند بهتر است الگوی خوبی برای آنها باشیم.
کنشگر باشید: ریشهی رفتارهای بیتابانهی من همیشه آماده نبودن است. اگر وقت ناهار رسیده باشد و من آماده نباشم، بچهها بدعنق میشوند (بخاطر گرسنگی) و من عاقبت از کوره در میروم. اگر قبل خواب ناهار فردای بچهها را برای مدرسه درست نکرده باشم، صبحِ پرجنب و جوشی در پیش خواهم داشت، چون بچهها دیر به مدرسه میرسند و من باز هم از کوره درمیروم. آماده بودن جلوی تمام این عصبانیتها را میگیرد.
مهربانی، عشق و بخشش را به فرزندتان بیاموزید: از یکدیگر تعریف کنید. شاید این کار در ابتدا سخت باشد، اما حالِ همه را خوب میکند. این لطف را در حق اعضای خانوادهتان کنید و الگوی عشق ورزیدن باشید. میتوانید برای نخستین بار در وعدهی نهار این کار را تمرین کنید، مثلاً هر یک از اعضای خانواده از دو خصوصیت دیگری تعریف کند.
آموزش بخشش از خود شما آغاز میشود: هر زمان اشتباه کردید عذرخواهی کنید. وقتی به فرزندتان فروتنی را آموزش میدهید مسئولیتپذیری را هم به او آموختهاید و او یاد میگیرد در آینده به لطف داشتن الگویی، چون شما مسئولیت اشتباهاتش را بپذیرد.
به خودتان برای تغییر فرصت بدهید. اگر معمولاً زود از کوره درمیروید، برای ترک این عادت به خودتان زمان بدهید. خودتان را به خاطر هر کاری که آن روز انجام دادهاید (عصبانی شدن، داد زدن، چند دقیقه بیشتر تنبیه کردن) ببخشید و سعی کنید فردای آن روز رفتارتان را بهتر کنید. هیچیک از ما نمیتوانیم همیشه بیعیبونقص باشیم، بالاخره گاهی خشم به سراغ ما میآید، اما میتوانیم برای بهتر کردن رفتارمان تلاش کنیم.
هر روز یک شروع جدید است: هر زمان یکدیگر را بهتر شناختیم، رفتارمان هم بهتر میشود. شما به عنوان والدین همیشه فرصت یادگیری، رشد و بهتر شدن را دارید. اشتباه کردن مهم نیست، مهم درسیست که از تکتک اشتباهاتمان میگیریم. هر وقت احساس کردید در حال از دست دادن صبرتان هستید برای آرام کردن خودتان تلاش کنید، چشمانتان را باز کنید و به فرزندتان نگاه کنید که در حال تماشای شما و حالتهایتان است. سعی کنید بهترین الگوی صبر و مهربانی برای فرزندتان باشید.