سرچشمه اکثر اختلافات از چیست؟
باشگاه خبرنگاران/ قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمتهایی والا درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از این رو پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم پرداختند. ما نیز با هدف آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر مفسران قرآن کریم میپردازیم.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
وَمَا تَفَرَّقُوا إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْیًا بَیْنَهُمْ ? وَلَوْلَا کَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّکَ إِلَى? أَجَلٍ مُسَمًّى لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ ? وَإِنَّ الَّذِینَ أُورِثُوا الْکِتَابَ مِنْ بَعْدِهِمْ لَفِی شَکٍّ مِنْهُ مُرِیبٍ
و مردم (در دین) راه تفرقه و اختلاف نپیمودند مگر پس از آنکه علم و برهان (از جانب حق) بر آنها آمد و لیکن دانسته برای تعدی و ظلم به یکدیگر اختلاف کردند، و اگر آن کلمه (رحمت) از (لطف) خدا سبقت نگرفته بود (که) تا وقتی معین (تعجیل در عذاب نکند) البته میان مردم (ستمکار) حکم (به هلاک) میشد؛ و آنان که پس از گذشتگان وارث کتاب آسمانی شدند (مانند یهود و نصارا) در آن کتاب آسمانی سخت در شک و ریب بماندند.
تفسیر آیه 14 سوره شوری
در این آیه یک بار «جاءَهُمُ الْعِلْمُ» آمده و یک بار «أُورِثُوا الْکِتابَ» یعنی با آنکه حقّ را میدانند و وارث کتاب آسمانی هستند باز هم راه تفرقه میپیمایند. شک، گذرگاه خوبی است، ولی توقف گاه خوبی نیست. آن شکی که به طور طبیعی پیدا شود و مقدّمه تحقیق و بررسی گردد، ارزش دارد، ولی اگر شک برخاسته از لجاجت و سوء ظن و سبب رکود و بی اعتنایی شود، ضد ارزش است.
پیامهای آیه 14 سوره شوری
1- با وجود سفارش پیامبران به وحدت بازهم مردم اختلاف کردند. «لا تَتَفَرَّقُوا ... وَ ما تَفَرَّقُوا»
2- بیشتر تفرقههایی که در دین پدید آمده است از جانب عالمان و دانشمندان است. «تَفَرَّقُوا ... مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْعِلْمُ»
3- سرچشمه اکثر تفرقهها حسادت و ظلم و فزون طلبی است. «وَ ما تَفَرَّقُوا إِلاّ ... بَغْیاً بَیْنَهُمْ»
4- دلیل مهلتهای الهی ربوبیّت اوست تا هر کس در سایه آزادی و فرصت، جوهره خود را نشان دهد. «سَبَقَتْ مِنْ رَبِّکَ»
5-مهلت دادن یکی از سنّتهای الهی است. «إِلی أَجَلٍ مُسَمًّی»
6- مهلتهای الهی تا زمان معیّنی است. «إِلی أَجَلٍ مُسَمًّی»
7- شکی که همراه با سوءظنّ باشد، شک مخرّب است. «لَفِی شَکٍّ مِنْهُ مُرِیبٍ»