تغییر شکل خانه های روستایی
زمانه که تغییر کرد و همه چیز رو به جلو رفت، شکل خانه های روستا نیز تغییر یافت و کم کم با مصالح و مواد ساختمانی مدرن ساخته شد. خانه های روستایی که زمانی نشان از سنت های روستاییان و سبک زندگی آنان داشت، حالاانگار نه شبیه خانه روستایی مانند گذشته هاست و نه کاملاشبیه خانه های مدرن شهری.
دکتر نعمت الله فاضلی معتقد است نه تنها شهرنشینان، بلکه حتی نسل های امروزی روستا نیز با توجه به تغییراتی که در روستاها در نتیجه توسعه امکانات و خدمات رفاهی و تغییر شیوه یا سبک زندگی روستایی رخ داده است، کمتر قادر به تفکیک مفهوم خانه روستایی خود از خانه شهری هستند، اگرچه همچنان تفاوت های بارزی بین شهر و روستا وجود دارد.
به اعتقاد این مردم شناس، خانه روستایی مدرن تلفیق و ترکیب ناهماهنگ، نامتوازن و ناهمخوانی از خانه روستایی سنتی، خانه شهری و چادر و کپر عشایری است. یعنی نه خانه شهری، نه چادرعشایری و نه خانه روستایی سنتی است.
به عقیده مردم شناسان اما این تغییرات تنها در شکل و قیافه خانه ها خلاصه نشده است. چنان که به اعتقاد دکتر نعمت الله فاضلی، استاد مردم شناسی دانشگاه علامه طباطبایی، با تغییر سبک زندگی و محیط خانه، روابط درون خانه ها و خانواده ها نیز دست نخورده نمانده است. روابط و ارزش های بورژوایی بتدریج بر روستا ها غلبه یافته، به گونه ای که شهری شدن به مثابه نوعی ارزش بر روستا حاکم شده است.
دکتر محمدباقر علیزاده اقدم، جامعه شناس و استاد دانشگاه تبریز می گوید: «ورود تکنولوژی شهری به جوامع روستایی، تغییرات زیادی در این جوامع ایجاد کرد. به عنوان مثال زمانی که ابزاری نظیر تراکتور وارد زندگی روستایی شد نیاز به عریض شدن جاده ها و تغییر شکل درها و بناها همچون اضافه شدن انبار به ساختمان ها و در نتیجه تغییر شکل خانه ها شد.»
این جامعه شناس می افزاید: «در گذشته میان ناحیه ای که روستا در آنجا قرار داشت و معماری سنتی نوعی رابطه خاص وجود داشت. به عنوان نمونه در مناطق کویری اغلب خانه ها از گل و خاک ساخته می شد. اما اکنون تا حدودی سبک معماری شهری در خانه سازی و زندگی روستا ها که در گذشته معماری خاص خود را داشت، نفوذ و آن را متحول کرده است.»
